Αϊτή: Η φτωχή και μικρή χώρα που πρώτη υποστήριξε την Ελληνική επανάσταση του 1821

Το 1821 που η Ελλάδα αποφάσισε να κηρύξει την επανάσταση για την απελευθέρωση της από την Οθωμανική αυτοκρατορία μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς, αρχικά δεν είχε καμία υποστήριξη από μεγάλες Ευρωπαϊκές «Δυνάμεις». Εκείνη την εποχή μια ενδεχόμενη ανατροπή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας θα ήταν πολύ άσχημο για την ισορροπία της Ευρώπης, πόσο μάλλον για τις «μεγάλες δυνάμεις» που εκείνη την εποχή ήταν σε εξέλιξη οι επαναστάσεις σε Ισπανία και Ιταλία, ενώ όλη η Ευρώπη είχε βιώσει πριν την Γαλλική Επανάσταση και την προσπάθεια του Ναπολέοντα να κάνει την Γαλλία πρώτη δύναμη στην Ευρώπη κάνοντας πολέμους.

Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας η οποία ψηφίστηκε την 1 Ιανουαρίου 1822 αποτέλεσε την πρώτη πράξη διεθνούς δικαίου επαναστατημένης χώρας, και υπογράφηκε από την Πελοποννησιακή Γερουσία και την ηγεσία των Ελληνικών επαναστατικών δυνάμεων της υπόλοιπης Ελλάδας, μετά την λήξη της Α' Εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου (15 Δεκεμβρίου 1821 - 22 Ιανουαρίου 1822). 


Η Α' Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, και η διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας

Οι Ευρωπαίοι καταδίκασαν την Ελληνική Επανάσταση ως μια εθνικοαπελευθερωτική χώρα. Την ίδια στιγμή επιφανείς Έλληνες του εξωτερικού όπως Αδαμάντιος Κοραής, Μαντώ Μαυρογένους, Αλέξανδρος Υψηλάντης και άλλοι κοινοποίησαν έκκληση προς την παγκόσμια κοινότητα για βοήθεια και συμπαράσταση προς την Ελλάδα. Η μοναδική χώρα που απάντησε ήταν το μικρό κράτος του «Χαΐτιον», το σημερινό νησί της Αϊτής. Η Αϊτή την 1η Ιανουαρίου του 1804 ανακήρυξε την ανεξαρτησία της, λίγο μετά το ξέσπασμα της Γαλλικής κατάφερε να γίνει το πρώτο ανεξάρτητο κράτος έγχρωμων. Υπήρχε μεγάλη διαμάχη ανάμεσα σε Γάλλους και Ισπανούς για την ανάληψη της Αϊτής μέχρι το 1820, αλλά από την στιγμή που ανέλαβε την εξουσία ο Ζαν Πιερ Μπουαγέ η αυτονομία της Αϊτής ήταν απόλυτα επιτυχής. 


Ο Μπουαγέ εξέφρασε ανοιχτά την στήριξη της Αϊτής προς την Ελλάδα για τον απελευθερωτικό αγώνα ενάντια στην Τουρκία και ήταν ο μόνος που απάντησε στην επιστολή του Αδαμάντιου Κοραή και των υπολοίπων επιφανών Ελλήνων που είχαν αποστείλει στην παγκόσμια κοινότητα. Στις 15 Ιανουαρίου του 1822 ο Αϊτινός πρόεδρος μίλησε με θέρμη για τους Έλληνες και αναγνώρισε το δικαίωμα των Ελλήνων για μια αυτόνομη και ανεξάρτητη Ελλάδα. Μεταξύ άλλων ο Μπουαγέ αναφέρει στην επιστολή του: «Με μεγάλο ενθουσιασμό μάθαμε ότι η Ελλάδα αναγκάστηκε τελικά να αρπάξει τα όπλα, για να αποκτήσει την ελευθερία της και τη θέση που της ανήκει ανάμεσα στα κράτη. Πολίτες, μεταφέρετε στους συμπατριώτες σας τις θερμότερες ευχές για απελευθέρωση, που σας στέλνει ο λαός της Αϊτής». 


Ο Ζαν Πιερ Μπουαγέ πρόεδρος της Αϊτής


Με εντολή τον Ζαν Πιερ Μπουαγέ η Αϊτή στέλνει στην Ελλάδα 100 Αϊτινούς εθελοντές και 45 τόνους καφέ προς πώληση, για να μπορέσει η Ελλάδα να αγοράσει κανόνια, καριοφίλια και διάφορα άλλα πολεμοφόδια. Επειδή όμως το ταξίδι από την Αϊτή προς την Ελλάδα ήταν μακρύ και δύσκολο, δυστυχώς από τις πολλές κακουχίες οι 100 ηρωικοί εθελοντές από την Αϊτή δεν κατάφεραν ποτέ να φτάσουν στην Ελλάδα. Η θυσία τους όμως δεν ξεχάστηκε ποτέ και θεωρείται ηρωική αφού χωρίς να σκεφτούν τίποτα 100 Αϊτινοί ξεκίνησαν από το «Χαΐτιον», για να βοηθήσουν έναν άγνωστο λαό για την απελευθέρωση του. 


Η επιστολή του προέδρου του «Χαΐτιου» (Αϊτή) Ζαν Πιερ Μπουαγέ προς τους Έλληνες, με την οποία αναγνώρισε την Ελληνική επανάσταση διασώθηκε σε Ελληνική μετάφραση στο «Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως», το οποίο έγραψε ιστορικός συγγραφέας, αγωνιστής του 21' και μέλος της Φιλικής Εταιρείας Ιωάννης Φιλήμων.


Ο Ζαν Πιερ Μπουαγέ (1776-1850)


«Ζαν Πιερ Μπουαγέ,


πρόεδρος του Χαϊτίου, προς τους Πολίτας της Ελλάδος Α. Κοραήν, Κ. Πολυχρονιάδην, Α. Βογορίδην και Κ. Κλωνάρην.

Εις τα Παρίσια

Πριν ή δεχθώμεν την επιστολή υμών, σημειουμένην εκ Παρισίων τη 20η παρελθόντος Αυγούστου, έφθασεν ενταύθα η είδησις της επαναστάσεως των συμπολιτών υμών κατά του δεσποτισμού, του επί τρεις περίπου διαρκέσαντος εκατονταετηρίδας. Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς αναγκασθείσα τέλος πάντων εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται της ελευθερίαν αυτής και την θέσιν, ήν μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε.

Μία  τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις, και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις, οίτινες, ως οι Έλληνες επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και δια των αλύσεων αυτών συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας.
Ευχηθέντες προς τον ουρανόν, όπως υπερασπισθή τους απογόνους του Λεωνίδου , εσκέφθημεν ίνα συντρέξωμεν τας γενναίας δυνάμεις τούτων, ει μη διά στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, τουλάχιστον διά χρημάτων, ως χρησίμων εσομένων διά προμήθειαν όπλων, ών έχετε ανάγκην. Συμβεβηκότα όμως, επιβαλόντα τη πατρίδι ημών μεγάλην ανάγκην. Επησχόλησαν όλον το χρηματικόν, εξ ού η Διοίκησις ηδύνατο καταβάλει μέρος. Σήμερον έτι η επανάστασις, η κατά το ανατολικόν μέρος της νήσου επικρατούσα, υπάρχει νέον προς την εκτέλεσιν αυτού του σκοπού κώλυμα. Επειδή το μέρος όπερ ηνώθη μετά της Δημοκρατίας,  προεδρεύω, υπάρχει εν μεγίστη ενδεία και προκαλεί δικαίως μεγάλην του ταμείου ημών την δαπάνην. Εάν δ’ επέλθωσι κατάλληλοι, ως επιθυμούμεν, αι περιστάσεις, τότε βοηθήσωμεν προς τιμήν ημών τοις τέκνοις της Ελλάδος, όσον δυνηθώμεν.

Πολίται, διερμηνεύσατε προς τους συμπατριώτας υμών τας θερμοτέρας ευχάς, άς λαός του Χαϊτίου αναπέμπει υπέρ της ελευθερώσεως αυτών. Οι μεταγενέστεροι Ελληνες ελπίζουσιν εν τη αναγεννωμένη ιστορία τούτων άξια της Σαλαμίνος τρόπαια. Είθε παρόμοιοι τοις προγόνοις αυτών αποδεκνυόμενοι και υπό των διαταγών του Μιλτιάδου διευθυνόμενοι, δυνηθώσιν εν τοις πεδίοις του νέου Μαραθώνος τον θρίαμβον της ιεράς υποθέσεως, ήν επεχείρησαν υπέρ των δικαιωμάτων αυτών, της θρησκείας και της πατρίδος. Είθε, τέλος, διά των φρονίμων διατάξεων αυτών μνημονευθώσιν εν τη ιστορία οι κληρονόμοι της καρτερίας και των αρετών των προγόνων.

Τη 15η Ιανουαρίου 1822 και 19η της Ανεξαρτησίας
Μπόγερ»

Ο Ζαν Πιερ Μπουαγέ πρόεδρος της Αϊτής, από τις 9 Φεβρουαρίου 1822 έως τις 13 Φεβρουαρίου 1843




Σχόλια